เหรียญสมัยโบราณ

ส่วนจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์เหรียญ จะมีในส่วนของเหรียญยุคดึกดำบรรพ์ (เจ้าหน้าที่พาชม จริงๆจะมี 3 ชั้น แต่ตอนนี้ชมได้แต่ชั้น1เท่านั้นค่ะ)  อีกส่วนจะเป็น เหรียญยุคโบราณ (ผู้ชมเดินดูเอง)

ในบทความนี้จะเล่าเฉพาะส่วนที่สองนะคะคือ เหรียญยุคโบราณ

เหรียญฟูนัน-ทราวดี

เหรียญศรีวิชัย

เงินตรามโน สมัยศรีวิชัย

พดด้วงสุโขทัย

พดด้วงธนบุรี

พดด้วงรัตนโกสินทร์

---

 

มูลค่าของเงินคิดตามน้ำหนัก

กำไลเงินเกลี้ยง เป็นเงินที่มีคุณสมบัติแข็งแรงทนทาน  แต่สามารถตัดแบ่งเป็นขนาดต่างๆได้  ตอนผลิตก็จะหล่อให้เป็นเส้นยาวๆ แล้วเอามาม้วนขดให้ขนาดเหมาะมือคล้ายกำไล

เวลาพกพาก็จะได้สะดวก แต่ละเส้นก็จะมีรอยบากไว้ด้วยเพื่อตัดแบ่งตามมูลค่าที่ต้องการ โดยคิดจากน้ำหนักเงิน

เช่นถ้ากำไลนั้นหนัก 2 บาท แต่เราต้องการใช้แค่ 1 บาท ก็ต้องหั่นออกครึ่งนึง  หรือบางทีก็ตัดเป็นเสี้ยวเล็กๆ (มันตัดแบ่งกันง่ายขนาดนั้นเลยหรอ)

เงินพดด้วง3อัฐ หนักเท่ากับสำลี 1 ก้อน

เงินพดด้วง1เฟื้อง หนักเท่ากับถุงชา1ถุง

เงินพดด้วง1สลึง หนักเท่ากับดินสอไม้1แท่ง

เงินพดด้วง 1 ไพ หนักเท่ากับคลิปหนีบกระดาษ1อัน

เงินพดด้วง 1 ชั่ง หนักเท่ากับกับ ค้อน1อัน

ฮึ่ย…งี้ใครมีเงินแค่ 1 ตำลึง ก็ซื้อสมาร์ทโฟนได้แล้วสินะ 😀

ค้อนแพงกว่าไอโฟนอีกอ่ะ 😆

---

 

ขั้นตอนการผลิตผดด้วง สมัยรัตนโกสินทร์

ขั้นตอนการผลิดพดด้วง

แต่ละชุดจะมีคนอยู่ 4 คน คอยประจำเตา และมีนายเตาเป็นหัวหน้า  ช่างที่ชำนาญจะผิดพดด้วงได้วันละ 240 อัน  ในรัชกาลที่4 เพิ่มชุดช่างเป็น 10 ชุด 10 เตา เพราะมีการติดต่อค้าขายกันมากขึ้น แต่ก็ยังผลิดไม่พออยู่ดี (10 เตานี่เยอะแล้วหรอคะเนี่ยะ)

ขั้นตอนที่1   ติดไฟในเตา แล้วใช้เครื่องเป่าลมทำให้ไฟลุกเยอะๆ

ขั้นตอนที่2  ตัดเศษเงินด้วยกรรไกร ใส่ลงในฝาหอยแครง แล้วนำไปชั่งบนเตาเต็งให้ได้น้ำหนักตามต้องการ  แล้วค่อยนำไปใส่ลงในเบ้าหลอมเงิน

ขั้นตอนที่3  ใช้คีมคีบเบ้าหลอมที่มีเศษเงินอยู่ ใส่ในเตาไฟคอยสุมถ่าน เร่งไฟ ให้เงินละลาย

ขั้นตอนที่ 4   วางผ้าขาวบางบน “แบบแอ่งไม้รูปทรงรี” เติมน้ำเย็นจนเกือบเต็ม  แล้วค่อยเทเงินหลอมลงไป  แล้วใช้ไม้เขี่ยเงินให้เข้าแบบ  รอให้เงินแข็งตัวก็จะกลายเป็นแท่งเงินรูปทรงรี

ขั้นตอนที่5  นำแท่งเงินที่แข็งตัวแล้ว มาวางบนทั่งเหล็กที่มีแอ่งเล็กๆหลายขนาด  แล้วเอาค้อนตีสิ่วสองคม ตีลงไปที่แท่งเงิน  ให้เป็นรอยบากตรงกึ่งกลาง แล้วพลิกแท่งเงิน  โดยให้ด้านข้างคว่ำลงในแอ่งใหม่ที่มีขนาดพอดีกัน   แล้วใช้ค้อนตีจากด้านข้างทั้งสอง และด้านบน เพื่อให้ได้รูปทรงตามต้องการ  ช่างที่ชำนาญจะตีเพียง 5 ครั้งเท่านั้น

ขั้นตอนที่ 6  วางพดด้วงลงบนกระดูกขาช้าง แล้วใช้ค้อนตอกลงไปบนแม่ตราที่วางอยู่ด้านบน หรือด้านหน้าของพดด้วง เพื่อลงตราประทับ

ขั้นตอนที่7  นำไปเรียงในถาดไม้ที่มีด้ามถือและช่องตื้นๆ  ซึ่งจะสามารถบรรจุพดด้วงได้ 12 20 40 และ 80 อัน เพื่อสะดวกในการตรวจนับ  เมื่อนับเสร็จก็นำไปพักไว้ในถังไม้

รีวิวพิพิธภัณฑ์เหรียญ

---